De jongerenwebsite van de taalunie

Geschiedenis

   
52 v.C. -52

52 v.C.

Wat zegt Caesar over de Belgae?

In zijn boek De bello Gallico (De Gallische oorlog)...

52 v.C. - 406 n.C. -52

52 v.C. - 406 n.C.

Zuidelijk Nederland bij het Romeinse rijk

Ongeveer 450 jaar lang maken de zuidelijke Nederlanden deel uit van...

12 v.C. -12

12 v.C.

Na Belgae: Batavi

Voor het eerst is sprake van de Batavi. Dat woord kennen we...

200

107 (ca.) 107

107 (ca.)

Het oudste geschreven woord: Vada(m)

Tacitus noemt in boek 5 van zijn Historiae (Geschiedenissen...

500

406 406

406

De Romeinen verdwijnen

Het Romeinse gezag in de Lage Landen verdwijnt. De Romeinen moeten...

450-550 450

450-550

Taal: West-Germaans

De Germaanse volksverhuizingen komen op gang. De...

481-751 481

481-751

Het Oudnederlands ontstaat

Het Frankische Rijk breidt zich en beslaat het huidige Frankrijk,...

800

701-800 701

701-800

Taalgrens Romaans-Germaans onstaat

In de achtste eeuw ontstaat geleidelijk de taalgrens tussen het...

725 (ca.) 725

725 (ca.)

Eerste vermelding Vlaanderen

De eerste vermelding van de naam Vlaanderen, waarmee...

750 750

750

Oudste Nederlandse zin

In de tijd van Clovis is, ergens tussen 509 en 511, schreef iemand...

776-800 776

776-800

Oudste Nederlandse tekst

Het oudste Nederlandse tekstje is een Utrechtse doopbelofte, met een lijstje van heidense...

1000

901-1000 901

901-1000

Oudste Nederlandse boek

De Wachtendonckse Psalmen, de eerste Nederlandstalige psalmvertaling, is het oudste Nederlandse...

1200

1100 (ca.) 1100

1100 (ca.)

Hebban olla uogala

Rond 1100 schrijft een West-Vlaamse monnik in een abdij in het Engelse Rochester het oudste...

1130 1130

1130

Laatste Oudnederlandse zin

Arnoldus Battaviensis (‘behorend tot het geslacht van Betuwe’) schrijft in 1130 in het Belgische...

1150-1200 (ca.) 1150

1150-1200 (ca.)

Oudste Nederlandse dichter

Hendrik van Veldeke is de oudste bekende Nederlandse dichter. Hij schrijft de oudste...

1300

1226-1250 1226

1226-1250

Eerste Nederlandse wetenschapswoorden

In de dertiende eeuw verschijnen de eerste werken met...

1236 1236

1236

Eerste echte Nederlands

De eerste zuiver Nederlandse tekst is teruggevonden in de statuten van de Gentse Lazerij of...

1249 1249

1249

Vroegste notariële akte

De in mei 1249 geschreven schepenbrief van Bochoute is de vroegste Nederlandstalige ‘notariële...

1250 (ca.) 1250

1250 (ca.)

Eerste Nederlandse prozaschrijver

De non Beatrijs van Nazareth is de eerste mystieke schrijfster in de volkstaal en de eerste...

1250 (ca.) 1250

1250 (ca.)

Eerste gedichten in volkstaal

De begijn Hadewych schrijft een groot aantal gedichten, waarin zij als eerste in Europa...

1260 (ca.) 1260

1260 (ca.)

Vanden vos Reynaerde

Een zekere ‘Willem’ schrijft in de omgeving van het Belgische Gent het dierenheldendicht ...

1285 1285

1285

Nederlandse Rijmbijbel

Jacob van Maerlant schrijft de Rijmbijbel, waarin naar een Latijns voorbeeld het Oude...

1287 1287

1287

Eerste Nederlandse encyclopedie

Publicatie van het eerste encyclopedische werk over de natuur, Der naturen bloeme door...

1299-1356 1299

1299-1356

Frans in Holland en Zeeland

Holland en Zeeland komen na de dood van graaf Jan I van Holland...

1400

1300 1300

1300

Frans in Vlaanderen

Vlaanderen wordt bij het Franse kroondomein gevoegd. Vanaf eind...

1300 (ca.) 1300

1300 (ca.)

Uitvinding van de leesbril

De eerste brillen waren voor monniken die moeite hadden met lezen....

1302 1302

1302

Guldensporenslag

De Bruggelingen komen in opstand tegen de Franse overheersing en vermoorden verschillende leden...

1305 1305

1305

Het volk wil rijmkronieken

Melis Stoke, de eerste Hollandse schrijver, beschrijft in zijn Rijmkroniek de...

1329-1547 1329

1329-1547

Friestalige oorkonden

Uit deze periode stammen meer dan duizend Friestalige oorkonden. Een opvallend element in...

1350 (ca.) 1350

1350 (ca.)

Leerboekjes Frans-Nederlands

Eerste leerboekjes Frans-Nederlands, die bewijzen dat men al vroeg moeite doet om Frans te leren...

1356-1433 1356

1356-1433

Duitstaligen aan het hof

Holland komt onder het Beierse huis. In deze periode komen veel Duitstaligen naar de Nederlandse...

1374 (ca.) 1374

1374 (ca.)

De Beatrijs, een rijmende legende

De Beatrijs, een berijming van een Marialegende, wordt door een onbekende auteur...

1384 1384

1384

Franse overheersing in Vlaanderen

Nadat het Vlaamse leger in Westrozebeke is verslagen door de Fransen, komt Vlaanderen onder het...

1390 (ca.) 1390

1390 (ca.)

Egidius, waer bestu bleven

Het Gruuthuse-handschrift wordt geschreven. Het bevat allerlei liederen en gedichten, zoals het...

1500

1400 (ca.) 1400

1400 (ca.)

Oudste ridderroman: Karel ende Elegast

Uit deze periode dateren de oudste fragmenten van de ridderroman Karel ende Elegast,...

1405 1405

1405

Jan zonder Vrees

De Vlaamse hertog Jan zonder Vrees (1371-1419) accepteert dat...

1425 1425

1425

Leuven eerste universiteit Lage Landen

Leuven krijgt de eerste universiteit van de Lage Landen, in het...

1430 - 1433 1430

1430 - 1433

Bourgondisch huis

Brabant, Holland en Zeeland komen onder het Bourgondische huis....

1441 1441

1441

Rederijkerskamers

In de Vlaamse stad Oudenaarde wordt voor het eerst het woord Camer van Rhetorica ...

1450 (ca.) 1450

1450 (ca.)

Eerste Latijnse school

In de Nederlanden worden Latijnse scholen gesticht. Op deze scholen...

1450 (ca.) 1450

1450 (ca.)

Uitvinding boekdrukkunst

Johannes Gutenberg bedenkt in de 15e eeuw een drukpers met losse...

1457 1457

1457

Nederduits en Hoogduits

De termen Nederduits en Hoogduits worden voor het eerst vermeld. Het...

1477 1477

1477

Eerste gedrukte Nederlandse boek

De Delftse Bijbel is het eerste gedrukte Nederlandstalige boek. Het bevat alleen het...

1477-1568 1477

1477-1568

Het Frans verliest terrein

Het Habsburgse huis heerst over de Nederlandse gewesten. Het bepaalt...

1482 1482

1482

Eerste Franse school

Oprichting van de Franse school in de Nederlanden: een handelsopleiding voor de middenklasse...

1485 1485

1485

Elckerlijc: een zinnespel

De Brabander Pieter van Diest wint op een bijeenkomst van Brabantse...

1494 1494

1494

Filips de Schone

Filips de Schone wordt hertog van Brabant en bepaalt dat alle...

1600

1523 1523

1523

Bijbelvertalingen

De eerste Nederlandse vertaling van het Nieuwe Testament op...

1544 1544

1544

Antwerps Liedboek

Het Antwerps Liedboek wordt gepubliceerd. Het bevat 221 liederen waarvan alleen de...

1546 1546

1546

Eerste vertaalwoordenboek

Het eerste vertaalwoordenboek met Nederlands als uitgangstaal: Naembouck van allen...

1548 1548

1548

'De Nederlanden'

Keizer Karel V van het Habsburgse huis geeft de Nederlanden bijna...

1550 1550

1550

'Hollands' als taal

De benaming Hollands wordt voor het eerst gebruikt. Er...

1550 1550

1550

Oudste gedrukte spellingboek

In 1550 verschijnt het oudst bekende gedrukte boek dat is gewijd aan de spelling: de ...

1554 1554

1554

Eerste Cruijde boeck

Het eerste Nederlandstalige Cruijde boeck is geschreven door R. Dodoens (ook wel...

1555 1555

1555

Holland en West-Friesland

Karel V legt vast dat alle ambtenaren in Holland en West-Friesland...

1564 1564

1564

Verbod op de Bijbel in het Nederlands

De katholieke kerk verbiedt de katholieken om de Bijbel in het...

1566 1566

1566

Geuzen, hagenpreken en Beeldenstorm

Een groep edelen vraagt landvoogdes Margaretha van Parma om minder hard op te treden tegen de...

1567 1567

1567

Hertog van Alva

Don Fernando Álvarez de Toledo y Pimentel, derde hertog van Alba, en beter bekend als de hertog...

1568-1572 (ca.) 1568

1568-1572 (ca.)

Het Wilhelmus

Het Wilhelmus, sinds 1932 officieel het Nederlandse volkslied, wordt geschreven als...

1569 1569

1569

Spreekwoordenschilderij

De Brabantse schilder Pieter Bruegel de Oude overlijdt. Hij heeft veel beroemde schilderijen...

1569 1569

1569

Nederlands als oertaal

Johannes Goropius Becanus, ofwel Jan van Gorp van Hilvarenbeek,...

1572 1572

1572

Willem de Zwijger

Willem van Oranje, de Vader des Vaderlands, wordt tot stadhouder uitgeroepen. Het...

1575 1575

1575

Universiteit van Leiden

In Leiden wordt de eerste Noord-Nederlandse universiteit opgericht,...

1581 1581

1581

Plakkaat van Verlatinghe

De Staten, zo heet het bestuur van de republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, verklaren in...

1581 1581

1581

Roep om eenheidsspelling

Publicatie van de Nederduitse orthographie van Pontus de Heuiter. In deze spellinggids...

1582 1582

1582

Nederlandstalig bestuur

De Staten-Generaal besluiten om de notulen en stukken die tot dan...

1582-1608 1582

1582-1608

Nederlands als wetenschapstaal

Simon Stevin zorgt ervoor dat het Nederlands als wetenschapstaal gezaghebbend en bruikbaar wordt...

1584 1584

1584

Oudste gedrukte grammatica

De oudste gedrukte Nederlandse grammatica verschijnt in Amsterdam: de Twe-spraack van de...

1585 1585

1585

Ontstaan Algemeen Nederlands

De Val van Antwerpen leidt tot de vlucht van veel Zuid-Nederlanders...

1599 1599

1599

Eerste etymologische woordenboek

Het eerste Nederlandse etymologische woordenboek van Cornelis Kiliaan verschijnt: het ...

1700

1605 1605

1605

Eerste nieuwsberichten

Abraham Verhoeven uit Antwerpen mag als enige van de landvoogden...

1610 1610

1610

Hollands als standaardtaal

De benaming Hollands wordt gebruikt in de algemene betekenis '...

1612 1612

1612

Bredero maakt volkstaal populair

Gerbrand Adriaensz. Bredero schrijft de Klucht van de koe....

1617 1617

1617

Oprichting Nederduytsche Academie

Samuel Coster richt de Nederduytsche Academie op, waar Pieter...

1618 1618

1618

Courante uyt Italien

De eerste 'echte' Nederlandstalige gedrukte krant wordt uitgegeven...

1628 1628

1628

Nederlands in Amerika

Eerste emigratiegolf van Nederlanders naar de Amerikaanse oostkust,...

1632 1632

1632

Vadertje Cats

Jacob Cats, ook wel Vadertje Cats genoemd, publiceert een...

1633 1633

1633

Taalkeuzes Statenbijbel

De vertalers van de nieuwe Bijbelvertaling die in 1637 zou...

1634 1634

1634

Papiaments

Nederlanders veroveren de Antilliaanse eilanden op de Spanjaarden:...

1637 1637

1637

Statenbijbel

In 1637 was de Statenbijbel klaar. De vertaling is...

1637 1637

1637

Joost van den Vondel

Joost van den Vondel schrijft het toneelstuk Gysbreght van Aemstel. Een...

1652 1652

1652

Afrikaans op Kaap de Goede Hoop

De Nederlanders bouwen een verversingsstation bij Kaap de Goede Hoop...

1664 1664

1664

Het Engels wint van het Nederlands

De Nederlandse gouverneur Pieter Stuyvesant wordt met geweld door de...

1665 (ca.) 1665

1665 (ca.)

Negerhollands

Nederlanders vestigen zich op drie van de Deense Antillen: Sint-...

1667 1667

1667

Nederlands in Suriname

De plantagekolonie Suriname wordt door de Engelsen overgedragen aan de Nederlanders....

1678 1678

1678

Nederlands in Frankrijk

De omgeving van Rijsel en Calais komt onder Frans bestuur. Tot dan toe werd er...

1688 1688

1688

Engelse invloed

Stadhouder Willem III wordt koning van Engeland. Engelstalige...

1697-1698 1697

1697-1698

Amsterdammers ontwerpen cyrillisch schrift

Bezoek van de Russische tsaar Peter de Grote aan Zaandam en...

1800

1706 1706

1706

D/t-spelling

De grammatica van Arnold Moonen verschijnt: Nederduitsche...

1708 1708

1708

Grammatica van de spreektaal

Grammatica van Willem Sewel: Nederduytsche spraakkonst. Hij...

1708 1708

1708

Volkstaal in het woordenboek

Willem Sewel publiceert het vele malen herdrukte Groot...

1710 1710

1710

Ontdekking oorsprong Nederlands

Lambert ten Kate constateert in zijn Gemeenschap tussen de...

1713-1792 1713

1713-1792

Verfransing Zuidelijke Nederlanden

In deze periode vindt er verfransing van de Zuidelijke Nederlanden...

1720 1720

1720

Nederlands in het Russisch

In Rusland wordt een tweetalig, Russisch-Nederlands, Zeereglement...

1723 1723

1723

Nederlandse klankleer

Lambert ten Kate publiceert Aenleiding tot de kennisse van het...

1744 1744

1744

Nederlands op de ABC-eilanden

Op de Benedenwindse Eilanden, Aruba, Bonaire en Curaçao, moeten...

1750 (ca.) 1750

1750 (ca.)

Snoeymes der Vlaemsche Tale

Een onbekende West-Vlaming publiceert in Frans-Vlaanderen Snoeymes der Vlaemsche...

1761 1761

1761

Antwerps als norm

De Hagenaar Jan des Roches, inspecteur-generaal van de Belgische...

1766 1766

1766

Oudste letterkundig genootschap

De Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde (MNL) wordt in Leiden...

1769 1769

1769

Grammaticaonderwijs

Voor het grammaticaonderwijs op de lagere scholen schrijft de...

1777 1777

1777

Spellingregels die nog gelden

In Vertoog over de tegenwoordige spelling der Nederduitsche taal...

1778 1778

1778

Jantje zag eens pruimen hangen

Hiëronymus van Alphen schrijft een moraliserende dichtbundel voor kinderen, ...

1780 1780

1780

Diderot over het Nederlands

De Franse schrijver Denis Diderot publiceert Voyage en Hollande, waarin hij...

1782 1782

1782

Betje Wolff en Aagje Deken

Eerste publicatie van de brievenroman Historie van mejuffrouw...

1784-1785 1784

1784-1785

Eerste Nederlandse vrouwenblad

Margareta Geertruid van der Werken geeft het eerste Nederlandse vrouwenblad uit, de...

1785 1785

1785

Roep om taalwetgeving

In Dendermonde verschijnt anoniem een Inleyding tot de...

1788 1788

1788

Zuid-Nederlands en Noord-Nederlands

De Brusselaar Jan Baptist Verlooy pleit in zijn Verhandeling op...

1789 1789

1789

Verenigde Belgische Staten

De Zuid-Nederlandse provincie Brabant verklaart zich onafhankelijk...

1795 1795

1795

Iedereen een achternaam

Frankrijk lijft de Zuidelijke Nederlanden in. Iedere inwoner moet...

1795-1806 1795

1795-1806

Bataafse Republiek

Oprichting in het Noorden, het gebied dat nu Nederland is, van de...

1796 1796

1796

Nederlandstalige dagbladen verboden

Frans wordt de enige officiële taal in bezet Zuid-Nederland. Het...

1798 1798

1798

Nederlandstalige wetboeken

De Bataafse Republiek krijgt de eerste grondwet. Daarin wordt...

1799-1811 1799

1799-1811

Fransen stimuleren taalregels

De Franse overheersers stimuleren alle vormen van reglementering,...

1900

1805 1805

1805

Woordenboek voor de Nederduitsche spelling

Het Woordenboek voor de Nederduitsche spelling van Matthijs...

1806-1810 1806

1806-1810

Napoleontisch wetboek

Het Koninkrijk Holland wordt opgericht onder Lodewijk Napoleon. De...

1814 1814

1814

Eerste boek over zinsontleding

N. Anslijn publiceert een Nederduitsche spraakkunst voor...

1814 1814

1814

Staatstaal

De bovengewestelijke standaardtalen worden uitgeroepen tot...

1815 1815

1815

Eén land, één taal

Willem I roept zich uit tot koning van het Verenigd Koninkrijk der...

1817 1817

1817

West-Vlaams als standaard

Pieter Behaegel uit Torhout publiceert een Nederduytsche Spraekkunst, waarin...

1819 1819

1819

Nederlands officieel op Antillen

Nederlands geldt als de officiële voertaal in het onderwijs op de...

1823 1823

1823

Nederlands enige taal in het zuiden

Taalbesluit van Willem I: Nederlands is in de zuidelijke provincies...

1828 1828

1828

Nederlands ongeschikt voor geneeskunde

De Leidse medische faculteit verklaart dat het Nederlands ongeschikt...

1830 1830

1830

Belgische Revolutie

Willem I draait door de vele kritiek uit het Zuiden zijn...

1831 1831

1831

Taalvrijheid in grondwet

De liberale grondwet bepaalt dat het gebruik van talen vrij is. In...

1835 1835

1835

Frans in Belgisch hoger onderwijs

Aan de Belgische staatsuniversiteiten wordt het Frans als voertaal...

1836-1844 1836

1836-1844

Spellingoorlog in België

Er breekt in België een spellingoorlog uit tussen degenen die zich...

1838 1838

1838

Conscience leerde zijn volk lezen

In België publiceert Hendrik Conscience de historische roman De...

1844 1844

1844

Officiële Vlaamse spelling

Vaststelling van een officiële Vlaamse spelling, de ...

1847 1847

1847

Vlaams volkslied

Hippoliet Jan van Peene dicht De Vlaemsche Leeuw, het...

1847 1847

1847

Vreemdewoordenboek

Jacob Jz. Kramers publiceert de Algemeene Kunstwoordentolk...

1847 1847

1847

Tegen barbarismen

Matthijs Siegenbeek publiceert een Lijst van woorden en...

1849-1912 1849

1849-1912

Gezamenlijk woordenboek Nederland en België

Op tweejaarlijkse Nederlandsche Taal- en Letterkundige Congressen...

1850 1850

1850

Vlaams op school

Het middelbaar onderwijs in België wordt wettelijk geregeld: je kunt...

1858 1858

1858

West-Vlaams van Guido Gezelle

Guido Gezelle publiceert Vlaemsche dichtoefeningen en pleit...

1859 1859

1859

't Kofschip in een schoolboek

Lammert Allard te Winkel publiceert in Nederland een schoolboekje,...

1860 1860

1860

Tweetalige stations

Er komen tweetalige opschriften in de stations in heel België.

1860 1860

1860

Multatuli

De Nederlandse schrijver Eduard Douwes Dekker publiceert onder het pseudoniem...

1863 1863

1863

Spelling voor het WNT

L.A. te Winkel publiceert De grondbeginselen der Nederlandsche...

1863 1863

1863

Nederlands als schoolvak

Oprichting In Nederland van de hbs (Hoogere Burgerschool, nu havo en...

1864 1864

1864

Officiële spelling België

De spelling van De Vries en Te Winkel wordt in België ingevoerd....

1864 1864

1864

Nieuwe woordenboeken

De eerste aflevering van het Woordenboek der Nederlandsche Taal...

1865 1865

1865

Geen Frans, geen verdediging

De zaak-Coucke en Goethals speelt: twee Vlamingen die geen Frans...

1865-1870 1865

1865-1870

Eerste Vlaamse dialectenwoordenboek

L.W. Schuermans publiceert het Algemeen Vlaamsch Idioticon...

1866 1866

1866

Aa in plaats van ae

De Woordenlijst voor de spelling der Nederlandsche taal van...

1870 (ca.) 1870

1870 (ca.)

A is een Aapje

De vroegst bekende druk van Het van ouds gerenommeerde A is een Aapje, dat...

1870-1882 1870

1870-1882

Winkler Prins-Encyclopedie

Anthony Winkler Prins publiceert de populaire Geïllustreerde...

1872-1874 1872

1872-1874

De Grote Van Dale

Publicatie in Nederland van het Nieuw Woordenboek der Nederlandsche Taal van...

1873 1873

1873

Westvlaamsch idioticon

De particularist Leonard De Bo publiceert het Westvlaamsch...

1873 1873

1873

Nederlandstalige rechtspraak

De Wet-Coremans wordt aangenomen over het gebruik van het Nederlands...

1874 1874

1874

Strijders voor het West-Vlaams

De naam particularist wordt voor het eerst gebruikt. De term duidt op een...

1874 1874

1874

Nederlands verplicht op school

Het Nederlands wordt in België een verplicht vak op school....

1875 1875

1875

Nieuw: de schrijfmachine

Introductie van de schrijfmachine, waardoor schriftelijke stukken veel sneller en...

1875 1875

1875

De Afrikaanse taalbeweging

Het Genootskap van Regte Afrikaners (Genootschap van Echte Afrikaners) komt tot stand. Het was...

1876 1876

1876

Nederlands niet langer verplicht

Het Nederlands, dat in België in 1874 verplicht werd gesteld, wordt...

1876 1876

1876

Nederlands op universiteiten

De Wet op het Hoger Onderwijs schrijft voor dat er voor het eerst...

1876 1876

1876

Nederlands in Surinaams onderwijs

Dertien jaar na de opheffing van de slavernij wordt in Suriname de leerplicht...

1876 1876

1876

Eerste Afrikaanse grammatica en krant

De eerste Afrikaanse grammatica verschijnt: Eerste beginsels van...

1877 1877

1877

Boerenoorlog

De eerste Zuid-Afrikaanse vrijheidsoorlog, meestal Boerenoorlog...

1881 1881

1881

Eerste telefoonnetwerk

Amsterdam is de eerste stad in Nederland die een lokaal telefoonnet...

1882 1882

1882

WNT: Van A tot Ajuin

Het eerste deel (A - ajuin) van het Woordenboek der...

1883 1883

1883

Officiële spelling in Nederland

De spelling van De Vries en Te Winkel wordt officieel in Nederland...

1886 1886

1886

Eerste Nederlandstalige munt in België

In België wordt voor het eerst een munt met Nederlandse tekst...

1887 1887

1887

Belgische koning houdt rede in het Nederlands

De Belgische koning Leopold II houdt in Brussel de eerste...

1890 1890

1890

Nieuwe onderwijswet Vlaanderen

De taalwet op het Hoger Onderwijs eist vanaf 1895 Nederlandse-...

1890 1890

1890

Nederlandstalige rede in Belgische senaat

In de Belgische Senaat houdt Baron de Coninck de eerste redevoering...

1891 1891

1891

Schrijf zoals je spreekt

R.A. Kollewijn pleit in Onze lastige spelling voor...

1893 1893

1893

Vis in plaats van visch

Oprichting door de Nederlander Roeland Kollewijn en anderen van de ‘...

1895 1895

1895

Belgisch Staatsblad tweetalig

De Moniteur Belge, het Belgische Staatsblad, wordt...

1895 1895

1895

Algemeen Nederlandsch Verbond

Oprichting van het Algemeen Nederlandsch Verbond (ANV), een...

1895-1900 1895

1895-1900

Algemeen Beschaafd Nederlands

De term ‘Algemeen Beschaafd Nederlands’ (ABN) duikt op in de...

1897 1897

1897

Eerste woordenboek van Koenen

Eerste druk van M.J. Koenen, Verklarend handwoordenboek der...

1898 1898

1898

'Neuken' in Van Dale

Van Dale’s groot woordenboek der Nederlandsche Taal vermeldt als eerste...

2000

1902 1902

1902

Is godverdomme godslastering?

Theologen discussiëren over de vraag of de krachtterm godverdomme een...

1906 1906

1906

Me zitte d’r onder ...

In zijn boek Landlooperij laat de Nederlandse journalist M.J. Brusse voor...

1906 (ca.) 1906

1906 (ca.)

Aap noot mies

Het aap-noot-mies-leesplankje van M.B. Hoogeveen, met illlustraties...

1907 1907

1907

Nederlands op de Antillen

Een onderwijsverordening op de Antillen bepaalt dat het lager...

1910 1910

1910

Onder moeders paraplu

De Nederlandse schrijfster Anna Sutorius publiceert de bundel Klein en knus voor...

1912 1912

1912

Nederlandstalige colleges in Leuven

Aan de universiteit van Leuven (BE) wordt een aantal...

1914 1914

1914

Onderwijs in het Afrikaans

In Zuid-Afrika wordt het onderwijs in het Afrikaans erkend....

1914-1918 1914

1914-1918

Flamenpolitik

De Eerste Wereldoorlog begint: België wordt grotendeels bezet (tot...

1917 1917

1917

'Skryf soos jy praat'

Publicatie van de eerste gestandaardiseerde woordenlijst van het...

1919 1919

1919

Eerste radiouitzending

De eerste radio-uitzendingen vinden in Nederland in 1919 plaats;...

1923 1923

1923

Nederlandse vertaling Belgische grondwet

Een commissie krijgt de opdracht de Belgische grondwet en wetboeken...

1925 1925

1925

Eerste kruiswoordpuzzel

Het kruiswoordraadsel wordt als genre geïntroduceerd in de Nederlandse krant Algemeen...

1925 1925

1925

Afrikaans officiële taal

ZUID-AFRIKA - Erkenning van het Afrikaans (‘...

1926 1926

1926

Spelling Limburgse dialecten

De vereniging Veldeke (Voor Een Limburgs Dialect Een Krachtige Eenheid) stelt bij...

1929 1929

1929

Passchendaele wordt Passendale

De gemeentenamen in Nederlandstalig België worden omgespeld. ...

1930-1931 1930

1930-1931

Encyclopedisch woordenboek van Verscheuren

De eerste druk van J. Verschueren, Modern woordenboek verschijnt. Het...

1931 1931

1931

Dietsche taal

De Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) wordt in Nederland...

1931 1931

1931

Oprichting Genootschap Onze Taal

Oprichting van het Genootschap Onze Taal in Nederland, met als doel...

1932 1932

1932

Vlaanderen eentalig Nederlands

Het lager en het middelbaar onderwijs in Vlaanderen worden eentalig...

1932 1932

1932

Eerste Boekenweek

In Nederland vindt de eerste Boekenweek plaats, georganiseerd door...

1934 1934

1934

Nederlands op Brusselse universiteit

Aan de Universiteit Brussel (BE) wordt ook onderwijs in het...

1934 1934

1934

Nederlandsch wordt Nederlands

De Nederlandse onderwijsminister Marchant voert voor het onderwijs...

1935 1935

1935

Wetgeving Vlaanderen helemaal Nederlands

De wetgeving in Vlaanderen wordt volledig vernederlandst.

1935 1935

1935

Koningin Wilhelmina bepleit zuivere uitspraak

De Nederlandse koningin Wilhelmina bepleit in haar troonrede dat de zuivere uitspraak van onze...

1936 1936

1936

Woordeboek van die Afrikaanse taal

ZUID-AFRIKA - Het eerste verklarend woordenboek van...

1938 1938

1938

Nederlands in het leger

Nederlands mag voortaan gebruikt worden in het Belgische leger....

1939 1939

1939

Roep om verzorgd mondeling taalgebruik

Een Nederlandse ‘Commissie ter bevordering van een meer verzorgd...

1940-1944/1945 1940

1940-1944/1945

Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren Nederland en België bezet. De...

1941 1941

1941

Tom Poes en Heer Bommel

In de Nederlandse krant De Telegraaf beginnen Marten Toonders...

1945 1945

1945

De eerste Suske en Wiske

In De Nieuwe Standaard In België verschijnt de stripserie over ...

1945-1950 1945

1945-1950

De eerste beeldromans

Door papierschaarste komt de beeldroman op: kleine, dunne boekjes met telkens een...

1946 1946

1946

Nederlands-Belgisch Cultureel akkoord

Het Nederlands-Belgisch Cultureel Akkoord wordt gesloten. In 1995 is het verdrag...

1946 1946

1946

Carmiggelts Kronkels

De Nederlandse journalist en schrijver Simon Carmiggelt schrijft van...

1946-1947 1946

1946-1947

Vereenvoudigde spelling

De vereenvoudigde spelling-Marchant wordt in 1946 in België bij wet...

1947 1947

1947

Het dagboek van Anne Frank

Publicatie van Het Achterhuis, het dagboek van de jonge...

1949 1949

1949

Eerste cryptogram

Het Nederlandse tijdschrift De Groene Amsterdammer introduceert een nieuw soort...

1950 1950

1950

Popmuziek en kosmonaut in Van Dale

C. Kruyskamp maakt samen met F. de Tollenaere de herziene zevende...

1950 1950

1950

Geen Nederlands in Indonesisch onderwijs

Het Nederlands wordt in Indonesië afgeschaft als voertaal in het...

1952 1952

1952

Eerste Nederlandstalige Donald Duck

Het striptijdschrift Donald Duck, een vrolijk weekblad...

1952 1952

1952

Eerste Jip en Janneke

De Nederlandse schrijfster Annie M.G. Schmidt bedenkt de naam ...

1954 1954

1954

Eerste Groene Boekje

De Woordenlijst van de Nederlandse taal, bijgenaamd het...

1954 1954

1954

Taalvarianten Suriname en Antillen

Suriname en de Antillen krijgen een autonome status binnen het Koninkrijk der Nederlanden....

1955 1955

1955

Eerste Prisma-woordenboek

Publicatie van het Prisma-woordenboek Nederlands van A.A....

1957 1957

1957

Oprichting Ons Erfdeel

Oprichting van het Vlaams-Nederlandse tijdschrift Ons Erfdeel, dat de...

1958 1958

1958

De smurfen voor het eerst gesmurft

De Belgische tekenaar Peyo (pseudoniem van Pierre Culliford)...

1958 1958

1958

Papiaments in Eilandsraad Antillen

In de Eilandsraad van de ABC-eilanden, Aruba, Bonaire en Curaçao, is...

1959 1959

1959

Nieuwe grondwet, nieuwe termen

Een officiële Nederlandse versie van de Belgische grondwet wordt op 4 juni 1959 (ruim...

1959 1959

1959

Eerste Nederlandstalige rock-'n-roll-nummer

Opname van het eerste Nederlandstalige rock-’n-roll-nummer van de...

1960 1960

1960

Belgische televisie begint (met taaltoezicht)

Oprichting van de Belgische Radio en Televisie (BRT). Een speciale...

1962 1962

1962

Taalgrens België vastgelegd

De taalgrens in België wordt vastgelegd, zodat taalhomogene gebieden...

1962 1962

1962

Nederlands in de kerk

Het Tweede Vaticaanse Concilie bepaalt dat naast het Kerklatijn in...

1963 1963

1963

Vereneging voor Wetenschappeleke Spelling

Oprichting van de Vereneging voor Wetenschappeleke Spelling (VWS)....

1965 1965

1965

Vluchten kan niet meer

Annie M.G. Schmidt schrijft de musical Heerlijk duurt het langst...

1965 1965

1965

Italiaans in het Nederlands

Italianen openen restaurants en ijssalons, waardoor Italiaanse...

1966 1966

1966

Cruijffiaans

Johan Cruijff debuteert in het Nederlandse betaald voetbal; hij...

1967 1967

1967

Instituut voor Nederlandse Lexicologie

Koot en Bie als Richard Buis en R. Buis sr. over het Woordenboek der Nederlandsche Taal....

1969 1969

1969

Odeklonje en doeane

De spellingcommissie-Pée/Wesselings komt na een lange...

1970 1970

1970

Vier taalgebieden in België

België wordt officieel in vier taalgebieden ingedeeld: Franstalig...

1970 1970

1970

Nederlands taalcentrum in Indonesië

Oprichting van het Erasmus Huis in Jakarta. Er worden ook Nederlandse taalcursussen...

1972 1972

1972

Eerste Bijbel in populaire taal

De Groot Nieuws Bijbel verschijnt in Nederland, de eerste...

1972 1972

1972

Prima de luxe en gekte

De Nederlandse programmamaker Wim T. Schippers, ook bekend als de...

1973 1973

1973

Nederlands officiële taal in Vlaanderen

De Belgische Cultuurraad van de Nederlandse Culturele Gemeenschap...

1975 1975

1975

Eerste ollekebolleke

In Nederland verschijnen de eerste publicaties in de versvorm ...

1976 1976

1976

Nederlands in Wallonië zelfde als Engels en Duits

De Franse Cultuurraad stelt Nederlands op één lijn met  Engels en...

1977 1977

1977

Oerend hard en de dialectrenaissance

De in Achterhoeks dialect zingende popgroep Normaal heeft in...

1979 1979

1979

Eerste publicatie Schrijfwijzer

De eerste publicatie van de vele malen herdrukte Schrijfwijzer...

1980 1980

1980

Asielzoekers en gastarbeiders

Asielzoekers uit allerlei landen komen naar Nederland en België:...

1980 1980

1980

Taalunieverdrag Nederland en België

Het Taalunieverdrag tussen Nederland en België wordt gesloten. De...

1980 1980

1980

Fries verplicht op Friese scholen

De provincie Friesland stelt spellingregels voor het Fries vast....

1981 1981

1981

Eerste pc zorgt voor nieuwe woorden

De eerste pc komt op de markt. Een groot aantal leenwoorden, vrijwel allemaal uit het...

1984 1984

1984

Eerste streektaalfunctionaris

De eerste Nederlandse streektaalfunctionaris wordt benoemd, voor het Gronings. Het is...

1984 1984

1984

Eenvoudige taal in regeringsstukken

In Nederland wordt in het parlement een motie aangenomen waarin...

1984 1984

1984

Algemene Nederlandse Spraakkunst

Publicatie van de eerste omvangrijke wetenschappelijke Nederlandse...

1988 1988

1988

Eerste woordenboek op cd-rom

Verschijning van Lexitron, het eerste Nederlandstalige...

1989 1989

1989

VTM vergroot kloof Nederland-België

De commerciële Vlaamse Televisie Maatschappij, de VTM, begint met...

1989 1989

1989

Eerste uitzending Tien voor Taal

Het zeer succesvolle televisieprogramma Tien voor Taal,...

1989 1989

1989

Verkavelingsvlaams en tussentaal

De Vlaamse schrijver Geert van Istendael brengt de term...

1990 1990

1990

Nationaal Dictee der Nederlandse Taal

De allereerste tv-uitzending van het Nationaal Dictee der...

1990 1990

1990

Jiskefet en goeiesmorges

De Nederlandse omroep VPRO begint met de absurdistische serie Jiskefet van Kees Prins,...

1990 (ca.) 1990

1990 (ca.)

Computergestuurd vertalen

Dankzij de toenemende rekenkracht van personal computers (pc's) bloeit het vertalen...

1991 1991

1991

Begin wereldwijd internet

Het World Wide Web, www of internet wordt geboren, en levert in de...

1991 1991

1991

Opkomst gabberhouse

In Rotterdam ontstaat een nieuwe housestroming, die gabberhouse of gabber...

1993 1993

1993

Belgische taalgebieden in de grondwet

In de grondwet wordt vastgelegd dat België een federale staat is,...

1993 1993

1993

Afrikaans een van elf officiële talen

ZUID-AFRIKA - Afrikaans wordt met ingang van 1994...

1994 1994

1994

Pleidooi voor sjampo en sitroen

Het rapport van de spellingcommissie-Geerts, waarin wordt gepleit...

1995 1995

1995

Pannekoek wordt pannenkoek

In de nieuwe Woordenlijst Nederlandse Taal, bijgenaamd het...

1995 1995

1995

Bestuursorganen mogen Fries gebruiken

De Algemene Wet Bestuursrecht, bepaalt dat bestuursorganen in...

1995 1995

1995

Verengelsing van de reclame

De verengelsing in de commerciële wereld komt op gang. De Nederlandse...

1996 1996

1996

Nieuwe erkende streektalen

Het Fries, Nedersaksisch, Jiddisch en Romani in Nederland worden (...

1996 1996

1996

Een op de tien is analfabeet

Onderzoek wijst uit dat in Nederland een op de tien volwassenen (ruim 1,5 miljoen...

1997 1997

1997

Nederlands niet verplicht

Een wetsvoorstel om in de Nederlandse grondwet te zetten dat de...

1997 1997

1997

Eerste straattaalonderzoek

 Eerste beschrijving van de zogeheten ‘straattaal’ door René Appel....

1997 1997

1997

Jaai hoort baai maai: poldernederlands

De term Poldernederlands wordt gebruikt door taalkundige...

1997 1997

1997

Eerste telefonische spraakcomputer

Reisinformatie over het openbaar vervoer wordt in Nederland voortaan...

1997 1997

1997

Friesland wordt Fryslân

De provincienaam Friesland wordt officieel veranderd in Fryslân...

1998 1998

1998

Start Corpus Gesproken Nederlands

Hoe praten mensen? Daar draait het allemaal om in het project  ...

1998 1998

1998

Na 147 jaar: Woordenboek der Nederlandsche Taal

Na 147 jaar is het Woordenboek der Nederlandsche Taal eindelijk...

1998 1998

1998

Immigranten moeten Nederlands leren

De Nederlandse Wet Inburgering Nieuwkomers verplicht immigranten om...

1999 1999

1999

Wêr bisto op nummer 1

De Friese popgroep Twarres komt met het Friestalige liedje...

2100

2000 2000

2000

Eerste digitale databank literaire teksten

De eerste literaire teksten verschijnen op...

2000 2000

2000

Lancering Taalunieversum

De Taalunie lanceert het ...

2000 2000

2000

'Rijden als een Turk' mag

De politie weigert een klacht te onderzoeken van een Nederlandse Turk die meent dat...

2000 2000

2000

Eerste Dichter des Vaderlands.

Gerrit Komrij wordt in Nederland gekozen tot eerste Dichter...

2000 2000

2000

Zeeuws niet erkend als streektaal

Het Zeeuws wordt niet erkend als streektaal in het Europees handvest.

2001 2001

2001

Verengelsing wetenschappelijke taal

De Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren van de Taalunie...

2001 2001

2001

Máxima's Nederlands verbaast iedereen

Eind maart maken de Nederlandse kroonprins Willem-Alexander en de Argentijnse Máxima...

2001 2001

2001

Naslagwerk over onder meer 'hun hebben'

De Nederlander Jelle de Vries publiceert Onze Nederlandse...

2001-2002 2001

2001-2002

Engels op Nederlandse universiteiten

Aan Nederlandse universiteiten worden meer dan vijfhonderd cursussen...

2002 2002

2002

Gulden en frank worden euro

Door de invoering van de euro als officiële munteenheid van twaalf lidstaten van de...

2003 2003

2003

VRT presenteert eigen standaardtaal

De Vlaamse Radio- en Televisieomroep presenteert in het VRT...

2003 2003

2003

Suriname bij Nederlandse Taalunie

Suriname treedt als geassocieerd lid toe tot de Nederlandse Taalunie...

2003 2003

2003

Nederlands belangrijke taal op internet

Van de honderd populairste websites onder Nederlanders zijn er volgens...

2004 2004

2004

Centrum voor digitale taalkundige bronnen

De Centrale voor Taal- en...

2004 2004

2004

In de Bijbel: pleeg geen moord

De oecumenische Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) verschijnt, waarin allerlei...

2004 2004

2004

Tien nieuwe officiële talen in EU

Door de toetreding van tien nieuwe landen op 1 mei stijgt het aantal officiële talen...

2004 2004

2004

Kwetsende spreekkoren

Er wordt voor het eerst in de geschiedenis van het betaald voetbal een wedstrijd...

2004 2004

2004

Stichting Lezen & Schrijven voor laaggeletterden

In mei richt prinses Laurentien de Stichting Lezen & Schrijven op, om de aandacht...

2005 2005

2005

Taalonderzoek Nederland, Vlaanderen en Suriname

De Nederlandse Taalunie houdt een ‘taalpeil’ met een bevraging van taalgebruikers in...

2005 2005

2005

Onenigheid over nieuwe spelling

Er verschijnt een nieuw Groen Boekje met een enigszins aangepaste spelling,...

2005 2005

2005

I love verkeersregels: te Engels

 De I love verkeersregels-campagne van het Nederlandse ministerie van...

2005 2005

2005

Tweede Dichter des Vaderlands

De Groningse dichter Driek van Wissen wordt dankzij hard lobbywerk...

2006 2006

2006

Vanuit het buitenland inburgeren

Na uitstel van een jaar gaat de Wet Inburgering in in Nederland. Kandidaat-migranten...

2006 2006

2006

Rapbattle Nederlandse politici

De Maastrichtse burgemeester Gerd Leers pleit in een rap met de band De Heideroosjes...

2006 2006

2006

'Negerzoen' in de ban

De Nederlandse Koekfabrikant Van der Breggen in Tilburg besluit de naam van zijn...

2007 2007

2007

Woordenboeken online

In januari 2007 komt het Woordenboek der...

2008 2008

2008

Nederlands officiële taal in Zuid-Amerikaanse unie

Het Nederlands is een van de vier officiële talen van de Unie van Zuid-Amerikaanse...

2009 2009

2009

RTBF gaat Nederlands ondertitelen

De Franstalige openbare omroep in België, de RTBF, gaat het Nederlands dat mensen...

2010 2010

2010

Miljoenen Nederlandse krantenpagina's online

In de Delpher-databank staan ruim 90.000 boeken, meer dan 1 miljoen kranten en...

2010 2010

2010

Voornamendatabank Nederland online

Het Meertens Instituut zet een voornamendatabank online waarin je informatie kunt vinden over...

2010 2010

2010

Bonaire, Sint Eustatius en Saba worden gemeenten

Bonaire, Sint Eustatius en Saba (de BES-eilanden) worden drie speciale gemeenten van het...

2010 2010

2010

Voorloper Taalhelden gelanceerd

De Taalunie lanceert een website over het Nederlands voor en door jongeren. Je kunt er op reis...

2011 2011

2011

Twitter in het Nederlands

Het Amerikaanse sociale netwerk Twitter heeft nu ook een Nederlandse versie. Bekende...

2013 2013

2013

Jongeren krijgen inspraak bij Taalunie

De Jongerenraad is de naam waaronder de Taalunie jongeren een stem wil geven in haar...

2017 2017

2017

Het Groot Dictee der Nederlandse Taal verdwijnt

Na 26 jaar is de grote taalstrijd tussen Vlaanderen en Nederland tot een einde gekomen. De NTR...

2018 2018

2018

Nedersaksisch speciale status

Het Nedersaksisch krijgt een speciale status,...