1581

Publicatie van de Nederduitse orthographie van Pontus de Heuiter. In deze spellinggids pleit De Heuiter als eerste voor een eenheidsspelling en eenheidstaal die verder reikt dan beperkte regio's. Pontus' motto is:

Laet alledync schriven alsoot luit en klijnct.

Ofwel:

Laten we alles schrijven zoals het klinkt.

Zommige menschen zullen daer mede lachen

In het boekje staat:

Ende al ist zake dat ic niet en twifel, of zommige menschen dit bouxkens opschrift gezien, ende hier en daer weinih gelezen hebbende, daer mede gecken, schimpen, of ten minsten lachen zullen, seggende: Dees wil tMagnificat corrigeren, ende den Nederlander anders doun schriven, danmen over menih hondert jaren gedaen heeft!

Dat betekent zoiets als:

Ik twijfel niet dat sommige mensen dit boekje, zonder het goed te lezen, zullen beschimpen en zullen zeggen: hij wil Maria's lofzang corrigeren, en Nederlanders anders doen schrijven dan ze gedurende honderd jaar gedaan hebben.'

Tswaer schriven des gemeen mans

Iets verderop staat:

My heeft hier tou geport, niet alleen tvals, maer mede tswaer schriven des gemeen mans, merkende hunlij dicmael, veel letteren geheel te misbruiken, of onnotelic te gebruiken.

Wat grofweg betekent:

Ik ben hiertoe aangezet, door het foute taalgebruik van de gewone man, die veel letters dikwijls misbruikt en onnodig gebruikt.

Maniere houmen opreht Nederduits spellen ende schriven sal

Op de afbeelding hierboven staat:

Nederduitse Orthographie,
Dat is:
Maniere houmen opreht Nederduits spellen ende schriven sal, niet alleen nut ende nootelic die opreht begeren te schriven, maer al die zulx de ioincheit zouken te leren. Bij een vergaert door Pontus de Heuiter van Delft, Canonic van Gorinchem. 

Hier vind je de volledige tekst van de Nederduitse orthographie.