1617

Samuel Coster richt de Nederduytsche Academie op, waar Pieter Corneliszoon Hooft (P.C. Hooft) en Bredero zich bij aansluiten. De doelstelling van de Academie is het volk opleiden op het gebied van wetenschap en kunst. Er worden ook toneelstukken opgevoerd. Hooft hecht veel belang aan het gebruik van de volkstaal bij zowel het onderwijs als de voorstellingen.

Warenar

In het toneelstuk Warenar dat aan Hooft en Coster wordt toegeschreven, is het blijspel Aulularia van de Latijnse dichter Plautus 'naar 's Landts gelegenheidt verduitscht'. Waarmee ze bedoelden dat ze het hadden vertaald in het Nederlands, of liever: een bloemrijke Amsterdamse volkstaal. Deze 'verduitsing' was meer dan een letterlijke vertaling. 

Sierlijk Nederlands

Hooft deed veel moeite om mooi, sierlijk Nederlands te gebruiken, in zijn werk komen heel weinig leenwoorden voor. De stijl is wel helemaal op Latijnse leest geschoeid. Hooft vond namelijk dat het Nederlands opgebouwd moest worden volgens de Latijnse grammaticale regels.

'Och hoe overvaljeme dus?'

Een voorbeeld uit Warenar is deze dialoog:

Miltheyt: Voort, u tijdt is om.

Giericheydt: Och hoe overvaljeme dus? Ick sal noch flus,,beswymen door 't benouwen.

Miltheyt: Ghy hebt hier lang genoech mag're koocken gehouwen. 

Giericheydt: Och laet my den Ouwen,,noch leeren een Les.

Miltheyt: 't Heeft veel te langh gheduert. Ich wacht my des. 

Vertaald is dat:

Mildheid: Kom, uw tijd is voorbij.

Gierigheid: Je overvalt me nogal. Ik zal zo nog bezwijken van angst.

Mildheid: Je hebt hier lang genoeg 'magere keuken' gehouden.

Gierigheid: Och, laat me de baas nog een lesje leren.

Mildheid: Het heeft veel te lang geduurd. Ik wacht erop.

Hier vind je de volledige tekst van de Warenar van P.C. Hooft.