Lingala

Foto: Wikimedia Commons/Publiek Domein

Lingala is een Bantoetaal en een van de vier erkende nationale talen in Congo, een vroegere Belgische kolonie. De andere erkende talen zijn het Swahili, Tshiluba en Kikongo. Het Frans, de officiële taal, heeft op alle inheemse talen veel invloed. Daarnaast zijn er nog ongeveer 400 lokale talen.

Kongo - Zaïre - Congo

Congo werd in 1885 toegekend aan koning Leopold II van België. Hij maakte er zijn persoonlijke bezit van en noemde het land Kongo Vrijstaat. De ambtelijke voertaal was Frans. In 1908 werd Kongo Vrijstaat een kolonie van België en kreeg het de naam Belgisch-Congo. In 1960 werd Belgisch-Congo onafhankelijk en in 1971 veranderde de naam in Zaïre. Na verschillende burgeroorlogen en machtswisselingen werd de naam opnieuw Congo.

Weinig invloed van het Nederlands

Omdat het Nederlands in de voormalige Belgische gebieden niet als officiële taal gebruikt werd, heeft het niet veel invloed gehad op de inheemse talen. Het was als een soort geheimtaal voor de inlandse bevolking. De beperkte invoering van het Nederlands in het onderwijs tijdens de jaren vijftig van de twintigste eeuw kon daaraan weinig veranderen.

Brusselse vloeken

In het Lingala is vooralsnog slechts één Nederlands leenwoord aangetroffen (pas op!), maar nader onderzoek is nodig. Verder heeft het pittige taalgebruik van de overwegend Vlaamse missionarissen een onuitwisbare indruk nagelaten, waardoor Père Godverdomme in sommige regio's nog enige tijd gebruikt werd. Ook gaat er het verhaal dat in een uithoek van Ituri (Noordoost-Congo) de plaatselijke bevolking jaren na de doortocht van een Brusselse pater nog altijd zijn kleurrijke Brabantse vloeken kon reproduceren.

Bron: Nederlandse woorden wereldwijd, Nicoline van der Sijs (uitgeverij SDU).