Kroatisch

Kroatisch is een Zuid-Slavische taal die nauw verwant is aan het Servisch. Het is de officiële taal van Kroatië, gesproken door 6 miljoen mensen en geschreven met het Latijnse schrift.

De verschillende landen die op de Balkan liggen, vielen van de middeleeuwen tot met de negentiende eeuw onder verschillende politieke invloedssferen, die juist op de Balkan op elkaar botsten, namelijk die van het Ottomaanse Rijk, het Habsburgse rijk (in 1804 overgegaan in het Oostenrijkse keizerrijk en in 1867 in de Oostenrijks-Hongaarse monarchie) en Rusland. De verschillende talen die van oudsher op de Balkan gesproken werden, zoals het Kroatisch, Servisch en Hongaars, hadden slechts de status van spreektaal; ze stonden onder sterke invloed van de talen die in het officiële verkeer gebruikt werden, het Turks, Duits en Russisch.

Servokroatisch

Na de Eerste Wereldoorlog werd in 1918 de Oostenrijks-Hongaarse monarchie ontbonden en ontstond een herindeling van Europa die zoveel mogelijk op het nationaliteitenprincipe gebaseerd was. Joegoslavië werd een zelfstandig land dat als officiële taal het Servokroatisch aannam; de naam ontstond in de negentiende eeuw en verwijst naar het feit dat Servisch en Kroatisch veel overeenkomsten met elkaar hebben, al is hun geschiedenis verschillend geweest: het Kroatisch heeft meer West-Europese invloed ondergaan, terwijl het Servisch dankzij het Russisch-orthodoxe geloof meer op het Russisch was gericht.

Onafhankelijke staat

In 1991 verklaarde Kroatië zich onafhankelijk en in 1992 deden Bosnië en Herzegovina hetzelfde; na enkele jaren van oorlog werd de onafhankelijkheid van deze staten erkend. Vanaf 2003 veranderde Joegoslavië (het gebied dat er nog over was) in de staat Servië en Montenegro, in 2006 gingen Servië en Montenegro onafhankelijk van elkaar verder. Sinds de scheiding groeien Servisch en Kroatisch vanwege de nieuwe landsgrenzen uit elkaar, waarbij bovendien de verschillen benadrukt worden.

In deze talen komen vaak dezelfde Nederlandse leenwoorden voor, bijvoorbeeld baggeren, ballast, batik, edammer, juwelier, peiling, schellak.

Bron: Nederlandse woorden wereldwijd, Nicoline van der Sijs (uitgeverij SDU).