Hoe gebruik je 't kofschip?

Uitleg bij een ezelsbruggetje

Hoe gebruik je 't kofschip?

't Kofschip is een ezelsbruggetje om te bepalen of er een d of een t achter een werkwoord komt in de verleden tijd (het gebeurde) of de voltooide tijd (het is gebeurd).

Je gebruikt het ezelsbruggetje als volgt:

1. Neem het hele werkwoord waarvan je wilt weten of er een d of een t achter komt.

Bijvoorbeeld:

• gebeuren

2. Haal -en eraf.

• gebeur

3. Je luistert of de klank van de laatste letter hetzelfde is als een van de medeklinkers tkfschp.

Met andere woorden: is het een t, k, f, s, ch of p?

• De r van gebeur is geen medeklinker in 't kofschip.

• De r van gebeur klinkt ook niet als een van die medeklinkers.

4. Als de laatste letter van het werkwoord zonder -en geen klank uit 't kofschip is, komt er een d, de of den achter het werkwoord. Anders volgt er een t , te of ten.

Onvoltooid verleden tijd:

• Het gebeurde.

Voltooid tegenwoordige tijd:

• Het is gebeurd.

Verwarring

Het ezelsbruggetje levert soms wat problemen op.

Niet voor de tegenwoordige tijd

Dit ezelsbruggetje kun je alleen gebruiken voor de verleden tijd (gebeurde) en de voltooide tijd (is gebeurd), niet voor de tegenwoordige tijd (gebeurt).

Klank

Vergeet niet dat niet alleen de letter zelf maar ook de klank in 't kofschip kan zitten. Zo zit de x niet in 't kofschip, maar de laatste klank van de x is de s en die zit er wel in. Werkwoorden die zonder -en op een x eindigen moeten dus in de verleden en voltooide tijd met een t.

faxen

• Hij faxt.

• Hij faxte.

• Hij heeft gefaxt.

Valse eindletter

Of als je niet goed oplet en het hele werkwoord zonder -en een ‘valse’ f of s geeft, zoals in het werkwoord verhuizen. Het werkwoord zonder -en is verhuiz en niet verhuis-. De z zit niet in 't kofschip, dus komt er een d achter. Maar omdat de z een s wordt zodra je die d erachter zet, denken sommige mensen dat verhuizen zonder -en verhuis is. Dan zou de laatste letter een s zijn en die zit wél in 't kofschip. Pas goed op voor zulke valse eindletters.

Goed is dus:

verhuizen

• Hij verhuist.

• Hij verhuisde.

• Hij is verhuisd.

doven

• Het vuur dooft.

• Het vuur doofde.

• Het vuur is gedoofd.