Wat is de voltooide tijd?
En wat is een hulpwerkwoord?
Wat is de voltooide tijd?
Als een werkwoord in de voltooide tijd staat, wil dat zeggen dat de activiteit die het werkwoord uitdrukt vaak al afgelopen is.
• Ik heb een goed boek gelezen.
• Ze heeft de hele nacht gewerkt.
Hulpwerkwoord en voltooid deelwoord
Het voltooid deelwoord is de vorm van een werkwoord die je in een zin meestal vindt in een voltooid tegenwoordige tijd of een voltooid verleden tijd. Er staat dan een vorm van hebben of zijn bij: ik heb gelopen, ik ben gevallen. Het voltooid deelwoord kan soms ook gebruikt worden als bijvoeglijk naamwoord. Een gesloten deur.
In de voltooide tijd staat altijd een voltooid deelwoord: een werkwoordsvorm als gelezen of gewerkt. Doorgaans staat er ook een hulpwerkwoord bij: een vervoegde vorm van hebben of zijn.
• Ik heb een goed boek gelezen.
Het voltooid deelwoord is hier gelezen. Het hulpwerkwoord is heb.
• Marie is op tijd vertrokken.
Het voltooid deelwoord is hier vertrokken. Het hulpwerkwoord is is.
Het hulpwerkwoord hoeft er niet altijd bij te staan:
• Hoe het met me gaat? Doodmoe: de hele dag gewerkt, daarna nog gestudeerd en vervolgens slecht geslapen.
In deze zin kun je de hulpwerkwoorden er probleemloos in 'denken'.
• Hoe het met me gaat? (Ik ben) doodmoe: (ik heb) de hele dag gewerkt, (ik heb) daarna nog gestudeerd en (ik heb) vervolgens slecht geslapen.
Gewerkt, gestudeerd en geslapen zijn de voltooide deelwoorden.
In het Nederlands heb je 8 werkwoordstijden
De onvoltooid tegenwoordige tijd (o.t.t.)
• ik lees
• ik werk
De onvoltooid verleden tijd (o.v.t.):
• ik las
• ik werkte
De voltooid tegenwoordige tijd (v.t.t.):
• ik heb gelezen
• ik heb gewerkt
De voltooid verleden tijd (v.v.t.):
• ik had gelezen
• ik had gewerkt
De onvoltooid tegenwoordige toekomende tijd (o.t.t.t.):
• ik zal lezen
• ik zal werken
De voltooid tegenwoordige toekomende tijd (v.t.t.t.):
• ik zal gelezen hebben
• ik zal gewerkt hebben
De onvoltooid verleden toekomende tijd (o.v.t.t.):
• ik zou lezen
• ik zou werken
De voltooid verleden toekomende tijd (v.v.t.t.):
• ik zou gelezen hebben
• ik zou gewerkt hebben
Ezelsbruggetjes
Als je weet of je met een onvoltooide of een voltooide tijd te maken hebt, kun je ezelsbruggetjes van stal halen.
Verlengen met een e
Een voltooid deelwoord schrijven is moeilijk als je een t hoort aan het eind. Die schrijven we als t of als d: gewerkt of gebeurd. Om te weten hoe het moet, verleng je het woord met een e, dan hoor je wat je moet schrijven.
Vinden gaat als lopen
Zo kun je voor een onvoltooid tegenwoordige tijd het werkwoord vervangen door lopen om erachter te komen of je een t achter het werkwoord moet schrijven.
• Het is ik loop en dus ik vind, zonder t.
• Het is hij loopt en dus hij vindt, met een t.
‘t Kofschip
Als je weet dat je met de onvoltooid verleden tijd, met de voltooid tegenwoordige of verleden tijd of met een van de toekomende tijden te maken hebt, dan kun je de klanken van de medeklinkers uit 't kofschip gebruiken om te weten of er een d of een t aan het eind van een werkwoord moet staan. Kijk hier hoe je 't kofschip moet gebruiken.
Wil je meer lezen?
Op Taalhelden:
Is het geë-maild of ge-e-maild?
Op andere websites:
Reacties
ik snap er helemaal niks van er staat niet eens uitgelegd wat het allemaal inhoud
Hoi Evie, onderaan staan linkjes waar je op kunt klikken. Daar staat uitleg over wat de voltooide en onvoltooide tijd is.
Maartje van Taalhelden.
als je niet uitgaat van de klank, maar van de letter dan zou je ex- ervoor kunnen zetten. En als je er dan 't ex-fokschaap van maakt heb je ook de i te pakken, immers: laaien--> laaiden
Het zou aardig zijn om uit te leggen wanneer je voltooide tijd gebruikt en wanneer de onvoltooide. Als je Nederlands leert heb je daar nog geen gevoel voor.
waarom hebben jullie drake gemaakt
Hoi Valentino,
Wat bedoel je?
Maartje - van Taalhelden
Wat is het voltooide tijd van: Er staan boeken op de plank? ik heb al zoveel geprobeerd
Hoi Shayna,
Ik weet niet of ik je vraag goed begrijp. Gaat het alleen om de zin: Er staan boeken op de plank?
Als je die zin in de voltooide tijd zet, wordt het: Er hebben boeken op de plank gestaan.
Daarin is hebben het hulpwerkwoord en gestaan het voltooid deelwoord.
Ik hoop dat dit is wat je vroeg.
Groetjes, Maartje - van Taalhelden
De voltooide tijd is geen werkwoord!!!!Hoe kan een werkwoord iets uitdrukken dat in het verleden is gebeurd???
Hoi Hans,
Ik begrijp je vraag niet zo goed. Kun je die nog iets verduidelijken?
Groetjes,
Maartje - van Taalhelden
De voltooide tijd is geen werkwoord! Een werkwoord is een woord dat je kunt vervoegen. De voltooide tijd voeg je toe aan de drie bestaande tijden: 1. teg. tijd 2. verl. tijd 3. toek. tijd De voltooide tijd wordt gevormd door de werkwoorden hebben of zijn + een voltooid deelwoord. Overigens geeft de verleden tijd ook aan dat iets afgelopen dus is het GEBRUIK van de tijden vaak allen maar verwarrend voor leerlingen.
Dag Hans,
Je hebt verschillende werkwoordstijden, de voltooide tijd is daar een van.
Zie ook: https://taaladvies.net/taal/advies/popup.php?id=108
En: https://taaladvies.net/taal/advies/tekst/129/werkwoordstijden_die_iets_over_het_verleden_zeggen_voltooide_versus_onvoltooide_tijden_alge/
Vriendelijke groet,
Maartje - van Taalhelden
In de zin: "Het voltooid deelwoord kan soms ook gebruikt woorden als bijvoeglijk naamwoord" staat een fout.
Woorden moet zijn worden.
Dank je wel, Cas. Dom van ons. We hebben het aangepast.
Groetjes,
Maartje - van Taalhelden
Hallo,
Ik heb nog één vraag over voltooide deelwoorden.
Bij het opstellen van een contract maak ik af en toe volgende zin op:
Vertegenwoordigd door ...., in zijn hoedanigheid van Directeur .
Gebruik je hierbij vertegenwoordigd of vertegenwoordigt?
Deze zin gaat natuurlijk over de voorafgaande alinea in het contract.
Alvast bedankt!
Beste Ella,
Vaak is doorslaggevend wat er niet staat. In dit geval staat er als je de weggelaten zin erbij denkt: het bedrijf wordt vertegenwoordigd door. Dat betekent dat het met een d is.
Groetjes,
Maartje - van Taalhelden
Wordt is de persoonsvorm in deze zin en de persoonsvorm geeft de tijd aan! Dus deze zin staat wel degelijk in de tegenwoordige tijd. Bovendien is dit een lijdende zin. De zin staat dus in de onvoltooid tegenwoordige tijd. "Worden" is een hulpww van de lijdende vorm en niet, zoals ik zelfs in de methode Staal van Malmberg heb gezien, een hulpww van de voltooide tijd!!
Hallo,
Ten eerste, fantastisch dat ik hier een vraag kan stellen.
Is er een lijs/ regel met de werkwoorden die in de vtt_vorm met hebben, of met zijn gevormd?
Voorbeeld: ik heb gegeten. Ik ben gegaan.
Groetjes,
Florentina
Hoi Florentina,
Door omstandigheden komt het antwoord wat laat, sorry!
Wij kennen geen complete lijst met het antwoord op de vraag of een werkwoord met hebben of zijn wordt vervoegd. We vonden wel een incomplete lijst: https://educatie-en-school.infonu.nl/taal/28457-lijst-van-onregelmatige-werkwoorden-en-hulpwerkwoorden.html
Groetjes,
Maartje - van Taalhelden