'Ik ben bang dat ze m'n boek afkraken'

Durf jij te vertellen dat je een boek schrijft? Wat vind je het moeilijkste aan schrijven? Waar haal jij je motivatie vandaan? In de serie over jongeren die een boek schrijven, legde Laura Baas (17) zichzelf en drie jonge, schrijvende collega-redacteuren van Taalhelden.org een stel prangende schrijfvragen voor over projecten, frustraties en inspiratiebronnen.

De schrijfsters in spe

Laura Baas (17) komt uit Overijse bij Brussel. Ze wil graag rechten, theater en journalistiek studeren, maar haar uiteindelijke doel is een boek schrijven en van het schrijven kunnen leven.
Janine Smit (16) uit het Groningse Ommelanderwijk doet havo en heeft ook haar zinnen gezet op een toekomst als jurist en schrijfster. Ze wil het liefste fantasyboeken uitbrengen, omdat ze zich in dat genre helemaal thuis voelt.
Net als Janine schrijft Fleur Hermes (15) uit Zeist in de provincie Utrecht een fantasyverhaal. De vwo-leerling wil journalist en schrijfster worden en boeken schrijven in zo veel mogelijk genres.
Veerle Thoen (14) uit Amsterdam schrijft voornamelijk fanfiction over One Direction. Hoewel ze het natuurlijk 'niet stom' zou vinden om een boek uit te geven, hoeft het schrijven niet gelijk professioneel te worden. Haar gymnasium afmaken en daarnaast drama-fantasyverhalen op internet zetten is voorlopig genoeg.

'Ik schreef met een vriendin verhalen over weglopende kinderen'

Hoe lang schrijf je al?

Laura: Toen ik zes was, heb ik mijn eerste verhaaltje geschreven, over een mierenfamilie. Ik heb het uiteindelijk nooit afgewerkt, maar zo is wel een tijdperk aangebroken van ideeën opschrijven en later verhalen typen.

Janine: Ik zou kunnen zeggen: sinds ik geboren ben, maar aangezien dat niet mogelijk is, moet ik bekennen dat ik het doe sinds ik dertien ben.

Fleur: Ik schrijf al zo lang als ik me kan herinneren en dat zal dan ongeveer vanaf mijn zesde zijn.

Veerle: Sinds eind groep zeven, ik was toen tien of elf.

Hoe is dat begonnen?

Laura: Geen idee eigenlijk. Ik denk dat ik me tijdens de lessen wel eens verveelde en zo begonnen ben zelf te schrijven. Toen we later creatieve opstellen moesten schrijven, was ik dan ook helemaal in mijn element en schreef ik veel meer dan gevraagd was, wat mijn leraren gelukkig niet erg vonden.

Janine: Dat is begonnen nadat ik de boeken van Darren Shan heb gelezen. Op de een of andere manier vond ik die horrorboeken lachwekkend, die me aan het denken om zelf ook eens te beginnen aan een verhaal.

Fleur: Ik begon eigenlijk steeds door en met anderen. Eerst met mijn beste vriendin verhalen over schildpadden en weglopende kinderen, later fantasyverhalen met mijn halfzus.

Veerle: Vroeger moesten we altijd weekverhalen schrijven, wat ik wel leuk vond, dus begon ik zelf wat te experimenteren in mijn eigen schriftje.

'Mijn verhalen gaan allemaal over de jongens van One Direction'

Aan wat voor verhaal schrijf je nu?

Laura: Ik ben bezig aan een verhaal over een nogal cynische laatstejaars die een heel kritische en negatieve blik op de wereld en haar omgeving heeft. Een echte underdog met veel problemen die echter later tot het besef komt dat alles misschien toch niet zo zwart en wit is.

Janine: Ik schrijf op dit moment niet echt aan een verhaal. Ik heb wel een goed idee, maar aangezien het in mijn hoofd nogal chaos is, moet dat nog even wachten. Anders krijg je een verhaal waar van de hak op de tak gesprongen wordt en daar heeft niemand wat aan.

Fleur: Momenteel schrijf ik met grote tussenposes aan een fantasyverhaal, maar ik ben altijd wel bezig met verschillende dingen, waaronder liedjes en gedichten.

Veerle: Ik ben momenteel met meer dan vijf verhalen bezig, haha! Allemaal fanfics, dat zijn verhalen over celebs; die van mij gaan allemaal over de jongens van One Direction. Mijn favoriet is een verhaal over twee meisjes die met hen op een Engelse kostschool zitten en daar nogal wat streken uithalen.

Wat vind je het moeilijkste aan schrijven?

Laura: Het uitwerken van mijn ideeën en afmaken van verhalen. Ik ben heel streng voor mezelf en ik wis meer dan dat ik erbij schrijf, pas als ik een stuk tekst vijf keer heb herlezen en het dan nog steeds goed vind, mag het blijven staan.

Janine: De zinsopbouw. Probeer maar eens een zin lekker te laten lopen. Je weet zelf wel wat je bedoelt, maar andere mensen kunnen een zin nog aardig verkeerd opvatten.

Fleur: Het moeilijkste vind ik het afmaken van verhalen, ik heb namelijk nog vaak last van een writersblock. Was er maar een maar een machine die je gedachten gelijk voor je uittypt, dan zou ik zeker al minstens drie boeken af hebben.

Veerle: Mijn verhalen niet te langdradig maken. Ik kan honderden woorden schrijven over hoe iemand naar school fietst, maar naar school fietsen is eigenlijk na twee zinnen al saai.

'Het schrijven was als een drug, mijn moeder begon zich zelfs zorgen te maken' 

Hoe vaak en hoe lang werk je gemiddeld aan je boek?

Laura: Veel te weinig en veel te kort. Het afgelopen jaar is zo druk geweest. Ik heb me voorgenomen tijdens de zomervakantie zo veel mogelijk te schrijven, dan is er tijd zat.

Janine: Over het algemeen werkte ik aan mijn boek zodra ik daar de tijd voor had. Het was als een soort drug, mijn moeder begon zich er zelfs serieus zorgen over te maken.

Fleur: Als ik inspiratie en tijd heb, kan ik dagenlang alleen maar schrijven, dan ben ik gemiddeld vier à vijf uur per dag aan het typen, en in mijn gedachten de hele dag.

Veerle: Van de serieuze verhalen, of eerder: de verhalen waar ik serieus aan werk, heb ik er nog geen enkele af. Ik werk eraan wanneer ik daar tijd en inspiratie voor heb.

Heb je bepaalde trucjes om aan inspiratie te komen?

Laura: Als ik totaal inspiratieloos ben, laat ik het meestal even rusten. Het heeft geen zin om te blijven schrijven als je geen goede ideeën hebt, dat is verspilde moeite. Ik luister heel vaak muziek om in de juiste stemming te komen, lees boeken om wat ideeën op te doen of ga een eindje wandelen om op nieuwe gedachten te komen, dat doet wonderen.

Janine: Ik ga lezen, douchen, of kijk op fora van role playing games. Je inleven in een karakter kan ook bergen inspiratie opleveren! Kijken naar de dingen in mijn omgeving kan ook helpen: een grappige gebeurtenis met vrienden of juist iets heel ergs.

Fleur: Nee, totaal niet. Inspiratie heb ik nooit te kort. Soms begin ik pas aan een verhaal als ik écht een idee heb, soms begin ik gewoon en krijg ik vanzelf inspiratie; aan het begin van een hoofdstuk weet ik in ieder geval nooit hoe het zal eindigen.

Veerle: Omdat al mijn verhalen over One Direction gaan, luister ik vaak naar hun muziek tijdens het schrijven, dat helpt. Verder helpt het om, als het even niet lukt, naar buiten te gaan en te fietsen of te rennen. Dan kan ik beter nadenken.

'Ik was ervan overtuigd dat ik de nieuwe J.K. Rowling was'

Weten je ouders, vrienden en klasgenoten dat je schrijft, of hou je dat liever geheim?

Laura: Mijn ouders en vrienden weten er wel van, maar ik laat hen pas iets lezen als het klaar is en ik vind dat het perfect is; het is er dus nog niet van gekomen. Ik speel met de gedachte een ex-leerkracht van me iets te laten lezen, die heeft namelijk echt verstand van literatuur.

Janine: Eerst wisten al mijn naasten er wel van. Ik was ervan overtuigd dat ik de nieuwe J.K. Rowling of zo was, en iedereen mocht dat weten. Het ontbrak me niet aan ego - schaam, schaam. Nu houd ik het voor mezelf; dat is beter omdat niemand iets van me verwacht en als er iets fout gaat, weet alleen ik dat.

Fleur: Ik deel het met heel wat mensen. Mijn ouders krijgen wat minder te lezen, mijn vriendinnen juist heel vaak. Ik heb een keer een hele avond lang zitten voorlezen aan mijn vriendinnenclub!

Veerle: Ik post mijn verhalen op het internet, maar mensen die ik persoonlijk ken, vertel ik er meestal niet over. Ik vind het prettiger om het geheim te houden, omdat schrijven mijn ding is en ik bang ben dat ze mijn verhalen gaan afkraken. Tegen wat cybercommentaar kan ik wel, commentaar recht in mijn gezicht vind ik wat moeilijker.

Heb je het al eens willen opgeven? Zo ja, hoe kreeg je je motivatie terug?

Laura: Optimistisch als ik ben, zou ik moeten zeggen: nog nooit! De realiteit ziet er echter anders uit. Ik heb in het verleden drie grote projecten gehad, maar na een tijdje was ik altijd zo gefrustreerd dat ik in een impulsieve bui alles verwijderde. Een kennis van me heeft onlangs een boek geschreven, dat heeft me gemotiveerd weer te beginnen, deze keer met een betere aanpak.

Janine: Meerdere keren. Dan kroop ik het liefst gewoon weg onder een dekentje zodat niemand mijn opgeven kon zien. Maar als ik dan een goed boek las met een spannende wending en diepzinnige personages, dacht ik: dit wil ik ook.

Fleur: Ik geef verhalen meestal op. Ik ben ooit gekomen tot 84 pagina's, maar ben er toch mee gestopt. Als een verhaal echt potentieel heeft, bewaar ik het wel; als ik dan ooit weer inspiratie heb, schrijf ik weer verder.

Veerle: Eigenlijk wel iets te vaak! Ik heb een heel lief internetvriendinnetje, dat al mijn verhalen leest. Als ik dan een verhaal laat rusten, is zij er altijd om mij te helpen herinneren dat ik weer verder moet schrijven en om op me in te praten tot ik dat doe.

'Breng structuur in je verhaal, geloof me, je zal het nodig hebben.'

Heb je een tip voor anderen die ook proberen een boek te schrijven?

Laura: Ik begin zelf ook vaak gewoon zomaar te schrijven, maar het is echt wel handiger een soort plan te hebben, om structuur in je verhaal te brengen. Geloof me, je zal het nodig hebben.

Janine: Als je hart bij het schrijven ligt, moet je het gewoon doen, ook al maak je fouten of gaat het niet zo goed als je wilt. Als het niet lukt, kan je het zien als goede oefening. Uiteindelijk kom je er wel.

Fleur: Blijf oefenen en schrijven tot je er bij neervalt. Het is net als bij sport: bij gym kan je ook niet gelijk een perfecte salto maken, je moet eerst heel veel oefenen en proberen.

Veerle: Denk van tevoren je verhaallijn en personages goed uit, om inspiratieloze momenten uit de weg te helpen en het prettiger te laten lezen.