Geen Duits dialect

Je hoort wel eens dat het Nederlands een Duits dialect is.
Is dat waar?

Nee, dat is niet waar. Het Nederlands is beslist geen dialect van het Duits, of van welke taal dan ook. Waarom niet? Er zijn twee antwoorden op te geven, maar de conclusie blijft dezelfde.

Geen verschil taal en dialect

Antwoord één: er is geen enkel wezenlijk verschil tussen een taal en een dialect. Wat wij dialecten noemen (het Limburgs, het Roermonds, het Antwerps) zijn volwaardige talen, waarin je alles kunt zeggen wat je maar wilt. Als het Nederlands een dialect was, dan was het Duits dat ook. Onzin.

Onderwijs en officiële spelling

Maar ja (en hier begint antwoord 2), het is nu eenmaal gebruikelijk om onderscheid te maken tussen talen en dialecten. En als je dat dan tóch doet, is het verstandig om vast te houden aan de bekende criteria: een taal wordt op school onderwezen, een dialect niet. En bij een taal is de spelling officieel vastgelegd, bij een dialect niet. Het Nederlands is dus een taal. 

Verder zijn er een paar handzame oneliners die goed klinken, maar niet altijd opgaan:

Een taal is een dialect met een leger en een nationale vlag.

Of, vanuit het perspectief van het dialect gezegd, en een beetje vager:

Een dialect is een taal met pech.