10 ergernissen van een Taalnazi

'Hun' komt niet alleen voor als bezittelijk voornaamwoord. Leg het dan volledig uit.

Mijn prioriteiten zijn echt totaal anders. Ik ben ook een taalnazi en ik vind verkeerd spatiegebruik MET AFSTAND de meest verschrikkelijke soort fout die vaak wordt gemaakt. Dat vind ik omdat het een rechtstreekse overname van Engelse grammatica betreft. Dat er fouten worden gemaakt is al erg genoeg, maar erger dan dit wordt het niet. Er zijn ook heel erg veel gelegenheden om de fout te maken. Kom je een schrijver tegen die niet snapt hoe je spaties gebruikt in Het Nederlands, dan heb je daar in bijna iedere zin weer last van. Erger dan dat kan het gewoon niet worden.

Nederlands raakt steeds verder van het Duits verwijderd en dat vind ik jammer. In het Duits wordt alles wat je maar aan elkaar zou kunnen schrijven ook daadwerkelijk aan elkaar geschreven. In het Duits zegt men letterlijk vreemdspraak en glasfles voor vreemde taal en glazen fles. Bovendien zijn in het Duits de 4 naamvallen nog intact, terwijl in het Nederlands de derde en praktisch ook de tweede naamval zijn afgeschaft. Hoewel er ook in het Duits wel veranderingen zijn geweest sinds 100 jaar geleden zouden we in Nederland, als we van onze taal houden, best een voorbeeld mogen nemen aan het Duits. Dat de Duitsers nog altijd consequent woorden aan elkaar schrijven is bewonderingswaardig en zou een stimulans moeten zijn voor ons om aan die cultuur vooral vast te houden, zeker als de regels dat zelfs gebieden.

Een ander voorbeeld van overgenomen Engelse grammatica is te schrijven over Karel's spullen, als we de spullen van Karel bedoelen. In het Nederlands schrijven we gewoon Karels spullen.

Behalve Engelse grammatica worden er ook gewoon Engelse woorden overgenomen. Dat vind ik tot op zekere hoogte niet erg. Engels is op dit moment de taal van de wetenschap, dus als er iets nieuws ontdekt wordt waar nog geen Nederlands woord voor is ligt het in eerste instantie voor de hand om het Engelse bestaande woord te lenen. Het is echter een zonde om Engelse woorden te gebruiken als er gewoon Nederlandse woorden bestaan voor wat je wil zeggen! Denk aan een "random" getal trekken, een contactpersoon "blocken", iemand van een forum "bannen", een video op youtube "raten", spreken over "users" van een dienst, het aanleveren van "content". Voor al deze Engelse woorden zijn Nederlandse woorden beschikbaar: willekeurig, blokkeren, verbannen, beoordelen, gebruikers en inhoud respectievelijk. Dan heb je ook nog wat veel professionals doen als ze stoer willen doen met hun functie: de naam van hun functie in het Engels vertalen. Voorbeeld "Ik heb me gespecialiseerd in genetic profiling. Dat is een gebied blablabla." Ik verzin maar wat, maar waarom zou je niet gewoon genetische profilering zeggen?

Fouten die voortkomen uit dialecten vind ik dan weer een stuk minder erg. Ik zou zelfs zo ver willen gaan dat het ABN in sommige gevallen zelf ronduit fout is. Neem de woorden kinderen en eieren. In het Duits en in allerlei dialecten spreekt men over kinder en eier. Ik twijfel er niet over dat kinderen en eieren op de een of andere manier overdreven meervoudig zijn gemaakt en dat kinder en eier van oorsprong goed zijn. Anders zouden woorden als kindervriend en eierkoek ook nergens op slaan. In het dagelijks leven zal ik dan ook proberen, zover dat kan, gewoon de woorden kinder en eier te gebruiken.

Verder vind ik taalfouten ook minder erg vind als ze expres of bewust gemaakt worden.
Me/men, y i.p.v. ij en weglaten van een n zijn zulke fouten. Ik zou ze zelf niet maken maar ik vind het onbeschrijfelijk veel erger wanneer ik in een serieus bedoelde tekst, bijvoorbeeld een rapport, onjuist spatiegebruik tegenkom, of het verkeerd afbreken van een zin.

Verkeerd afbreken van zinnen is een best vaak voorkomende fout merk ik. Er wordt door sommige mensen gerust in alle ernst geschreven:
"Zo wordt het papier nog sneller om gevouwen. Wat de efficietie verbeterd."
Elke keer die foute d omdat men het te goed wil doen en de regels gewoon niet kent, elke keer dat onjuiste spatiegebruik en ook zo vaak totaal verkeerd afgebroken zinnen... het is verschrikkelijk.

Een taalfout die zelfs door taalnazis vaak over het hoofd gezien wordt is het onderscheid tussen om en door. Om duidt een reden aan, door duidt een oorzaak aan. Heel, heel, heel vaak wordt gezegd "Dit komt omdat..." en dat is fout. Iets komt ergens door, niet ergens om. We hebben duidelijk te maken met een oorzaak, dus in feite komt iets doordat, niet omdat. Je kunt wel zeggen dat je iets doet omdat. Ik heb mijn muren witgeschilderd omdat ik wit een mooie kleur vind voor muren. Mijn muren zijn wit doordat ik ze witgeschilderd heb.

Mijn top van verschrikkelijke taalfouten zou zijn:
1. onjuist spatiegebruik;
2. gebruik van Engelse woorden terwijl er gewoon Nederlandse woorden voor bestaan;
3. verkeerd afbreken van zinnen;
4. gebruik van "omdat" waar wordt bedoeld "doordat", vergelijkbaar met de voor/om-verwarring;
5. fouten in werkwoordspelling;
6. expres gemaakte taalfouten;
7. veelvoorkomende ingeburgerde fouten zoals jou/jouw, als/dan, zij/hun;
8. historisch ingeslopen fouten zoals kinderen en eieren, maar ook het geval van u heeft/hebt.

Meer punten vind ik overbodig. Er zijn nog tal van fouten maar denk niet dat ik belangrijke ben vergeten. Of HEB ik ze misschien vergeten? We moeten scherp blijven.

Ik heb over dit thema, nu specifiek Engelse invloeden op de taal, een video gemaakt voor op youtube met als inspiratie het stuk wat ik hier geschreven heb:
https://www.youtube.com/watch?v=-TE73QwaBUw
Eerst wilde ik de hele top-8 behandelen, maar dat werd me wat te lang. Het zou geschikt kunnen zijn voor nog meer video's, in de toekomst.

Ja, dat ben ik. Het heeft even geduurd voor ik hier weer terugkeerde. Als je snel contact wil kun je me het best een e-mail sturen, maar ik zal deze pagina ook een beetje in de gaten houden als ik eraan denk. Mijn e-mailadres is X apenstaart yahoo punt com. Vervang X door dinkydauset. (Ik ben bang voor nog meer spam, vandaar deze omschrijving.)

Als taalnazi, wil ik graag zeggen: het is jij wilt en hij/zij wil.

Kannen en Kunnen

Alles KAN tegenwoordig, ook als het een Kunnen is.

@Dinkydau: Google maar eens op "Deppenleerzeichen". Dan zul je zien dat ook veel Duitsers aan de "Engelse ziekte" lijden ...

Hoezo "makkelijk", Laura ? Gemakkelijk of eenvoudig.

Wie verbiedt me te schrijven "gemakkelijk, behoren,,,"?

Op zich wel grappig. Ik ben geen "taalnazi" (lelijk woord trouwens) maar ik zou als meervoud taalnazi's willen voorstellen.
Enfin.
"De ene fout wordt al wat makkelijker vergeven dan de andere, enkele zijn onvergeeflijk".
Ik zou de woorden "al wat" weglaten en een punt na "andere" plaatsen. En inderdaad, ook ik zou kiezen voor gemakkelijker in plaats van makkelijker.
Maakt het misschien wat uit dat makkelijk een bijvoeglijk naamwoord is?

Dinkydau, fantastisch, jouw uitleg! Dank je! Ook ik ben een taalnazi. Ook mijn dochters, en daar ben ik fier op.

Dit is zooooo 2000. Get over it. Talen zijn rap aan het veranderen. Dit soort regels maakt nederlands alleen maar moeilijker in een tijd waar je minder wil tikken en waar het geoorloofd is fouten te maken. Gaat om wat je wil overbrengen. Kan me voorstellen dat een comma wel essentieel is bij het overbrengen van je boodschap. Maar een d of een t, -e of -en, kom op mensen.

Herkenbaar. Ik irriteer me als mensen te pas en te onpas 'HUN' in plaats van 'HEN' zeggen.
Het is 'MET HEN', niet 'MET HUN'. Net als - inderdaad - 'hun hebben'. Welkom in de Hunnie-Bunnie-Hullie cultuur!

@Copywriter
"Ik irriteer me"?! Oef, zover ik weet is irriteren (nog) geen wederkerig werkwoord, dus ik zou liever "Ik erger me" of "ik stoor me" willen lezen.

"omdat je dan zelf moet beginnen zoeken" is geen standaardtaal. Correct is: "omdat je dan zelf moet beginnen TE zoeken"

Ik erger me aan het gebruik van net pas. Het is ik ben net begonnen of pas begonnen. Niet: pas net of net pas.

Waar ik me zeer aan stoor is dat tegenwoordig steeds meer mensen zeggen: 'hij wilt'. Ik hoor en lees het steeds vaker. Zojuist op tv hoorde ik het ook weer. Dat doet me gewoon pijn in mijn oren. Het is 'hij wil' (zonder 't'). Je zegt toch ook niet 'hij magt' of 'hij kant'? Ik vind het de meest gruwelijke taalfout die tegenwoordig als 'normaal' wordt ervaren. Maar niet door mij. Of moet ik tegenwoordig zeggen: 'niet door mijn'? Pfff....

'Hij wilt' mag van mij gerust aan de top tien van de meest erge taalfouten worden toegevoegd. Dan wordt het wellicht een top 11, maar met een beetje nadenken zou je er een top 20 lijstje van kunnen maken. 'Ik irriteer me' is ook een klassieker, en ik 'besef me' kan er ook bij. Dat zou je dus kunnen samenvatten in verkeerd gebruik van wederkerende werkwoorden.

Moet opeens denken aan een conversatie die een drietal jonge meiden voerden toen ik in de stad liep: Ik vond het zo geniaal en vooral lachwekkend, dat ik het destijds heb genoteerd:

Meid 1: 'jaaaa... en ze zeggen dus dat het 'dat meisje' is, in plaats van 'die meisje'
Meid 2: 'het is 'die meisje' ja.
Meid 3: 'ach, hen kunnen gewoon geen nederlands'
Meid 1: 'nee joh, het is niet 'hen kunnen' maar 'hun kunnen'

Mensen die ''is'' schrijven als ze ''eens'' bedoelen. Ik vraag me echt af wat er dan in je hoofd omgaat. Als je bijvoorbeeld ''doe eens even normaal'' uitspreekt, hoe kun je dan in hemelsnaam denken dat je daar ''is'' moet gebruiken als je het opschrijft?

Wat vinden jullie van het uit het Engels overgenomen gebruik om meest leuk, meest verschrikkelijk et cetera te schrijven in plaats van het gebruiken van onze fijne overtreffende trap?

Ter lering en vermaak

https://www.spatiegebruik.nl/

Groet van een collega taal-nazi/-fetishist ;-)

Ik erger mij aan het "hij" gebruik voor dingen, met name in reviews. Bijvoorbeeld een waterkoker: Hij kan dit, hij kan dat. Het is "het kan dit" of "het apparaat kan dit" of "de waterkoker kan dit".

Ook onder invloed van het Engels zie en hoor je steeds vaker het werkwoord 'missen' gebruikt worden in plaats van 'ontbreken'. Ik kom het helaas zelfs in de krant tegen.

Beste

Weet u misschien hoe die term heet dat mensen van ij naar y gaan ?
Mvg

Volgens mijn (grapje) bedoelt Zara het gebruik van y waar ij hoort te worden geschreven, zoals jy in plaats van jij.

Ik erger me mateloos aan het gebruik van ‘men’, jammer dat ik het in Brabant zou vaak tegenkom.
Ook blijkt het lastig om te snappen dat ‘ronden’ meervoud van ‘ronde’ is, want ik zie vaak zinnen als ‘Ik heb een ronden hardgelopen.’
Mijn grootste ergernis is het veelvoudig verkeerd gebruik van het woord ‘levenloos’, met name door journalisten. In tegenstelling tot een dood object heeft een levenloos object heeft nooit geleefd. In kranten staat, om de een of andere reden, altijd ‘het levenloze lichaam werd gevonden..’.

Ik erger me sowieso aan andere mensen. Omdat ik boven iedereen sta, maar dat terzijde. Ik erger me vooral aan mensen die “dit keer” zeggen. En ja, het is vreemd genoeg goedgekeurd, maar komop zeg. Het is toch “de keer” en “die keer”.

Of een bedrijf noemen in de tekst om vervolgens in de volgende zin een werkwoord in de meervoudsvorm te gebruiken. Af-grijz-elijk

Ik ben pas een half jaar geleden begonnen met Nederlands leren en ik vindt het echt pijnlijk deze pagina te lezen. Nederlands is gewoon een moeilijke taal en er zijn heel veel mensen die met schrijven gewoon heel veel moeite hebben. In mijn moedertaal ben ik ook eens "taalnazi" geweest maar nu snap ik dat juist schrijven (ook in je moedertaal) best moeilijk kan zijn. Hou dat alsjeblieft in de gaten. Niet iedereen heeft het privilege om alles altijd perfect te doen. :(

Afgrijzelijk hoe mensen het woord 'gewoon' gebruiken, kom op.. vaak in iedere zin wel minimaal één keer!

Ik vind taalnaties echt heel erg, het is gewoon een vorm van pesten. Als iemand zijn best doet om een verhaal te schrijven en een boodschap over te brengen dan gaat het om de inhoud, en niet of er een spatie, d of t verkeerd staat. Vaak zie ik in reacties op artikelen waar de taalnaties als eerste reageren, en nee niet op de inhoud maar omdat ze een foutje hebben gevonden… Dit is zeer demotiverend en voegt echt helemaal niks toe aan de boodschap. Als je zooooooo nodig iemand moet verbeteren doe dat dan even op een vriendelijke manier in een privé berichtje of zo.

Echt tenenkrommend voor mij wanneer irriteer me en erger me verkeerd worden gebruikt. Het is het irriteert me of ik erger me

"Als" in plaats van "of". Voorbeeld: Het maakt niet uit als ze dit of dat doet.

Ik erger mij heel erg , dat er steeds meer in het Engels en Duits wordt geformuleerd! Laat ons bij onze eigen taal houden!

https://www.linkedin.com/pulse/een-blinde-vlek-rob-zonder

Ik zou eens een balletje op willen gooien over het belang van het bijeenhouden van woorden die bij elkaar horen.

Voordat ik hierop in zal gaan, allereerst iets over het begrip "taalniveau B1". Dit is een concept dat wordt gebruikt om effectief informatie over te kunnen brengen naar een zo groot mogelijke doelgroep. Een argument dat vaak aan wordt gehaald is dat taalniveau B1 is bedoeld om teksten ook begrijpelijk te laten zijn voor personen van wie het Nederlands geen moedertaal is. Volgens ingewijden kan door toepassing van taalniveau B1 zo'n 80% tot 95% van de bevolking worden bereikt.

Wellicht is u aan het bovenstaande al iets opgevallen. Hierin heb ik al een viertal voorbeelden getoond van het punt dat ik over het voetlicht wil brengen. De kritische lezer zal dit niet zijn ontgaan...

Maar goed, verder over het gebruik van taalniveau B1. Voor het opstellen van teksten wordt hierbij een aantal regels gevolgd, zoals:

• Schrijf korte zinnen van gemiddeld 10 tot 12 woorden
• Gebruik actieve zinnen
• Gebruik eenvoudige woorden; geen formele taal
• Gebruik geen tangconstructies
• Etc.

In de praktijk lijkt het toepassen van deze schrijfregels redelijk succesvol te zijn. Alleen maar mooi toch? Zekers! Alleen kan er naar mijn bescheiden mening nog winst worden behaald als er meer aandacht zou zijn voor met name één criterium, dat toch vaak een blinde vlek schijnt te zijn:

• Houd woorden bijeen, die bij elkaar horen

Deze laatste regel geldt vooral voor scheidbare samengestelde werkwoorden. Op dit punt wordt het een klein beetje technisch, maar schrik niet. Met een beetje uitleg blijkt het vrij eenvoudig.

Sommige woorden kun je onmogelijk uit elkaar trekken, zoals 'overvallen' en 'onderzoeken'. Deze zijn in een zin niet los van elkaar te plaatsen. Niemand zal zeggen: "Je had me er niet zo mee over moeten vallen" of "We zullen dit verder onder moeten zoeken". In dit geval is iedereen zich intuïtief bewust van de juiste zinsbouw.

Maar in de meeste gevallen zijn werkwoorden wel uiteen te plaatsen en daar begint de ellende. Dat wil zeggen, tot een bepaald punt gaat het meestal wel goed. Bij bekende woorden als stofzuigen, roerbakken, paardrijden en dergelijke. De meesten onder ons zullen zeggen: "Ik heb geen zin om te stofzuigen" en niet: "Ik heb geen zin om stof te zuigen." Tenminste, dat denk ik. En begrijpelijk ook, want wie vindt het aangenaam om met de mond over de vloer te gaan en zodoende het stof in te ademen...?

Of "We hebben garnalen om te roerbakken" in plaats van "We hebben garnalen om roer te bakken". Dan denk ik: "Hoe wil je die garnalen gaan bakken? Okay, roer dus..."

En "Heb je dat filmpje gezien dat ze paard aan het rijden is?" Wat is ze aan het rijden? Ah, paard.

Maar de meeste samengestelde werkwoorden kunnen wél worden gescheiden en dan wordt het interessant. Neem een voorbeeldzinnetje: "We hoopten enkele versoepelingen door te kunnen voeren."

Het gaat hier natuurlijk om het werkwoord 'doorvoeren' als in: "We wilden enkele versoepelingen doorvoeren." Dit is een scheidbaar werkwoord en dus kunnen de woorden 'door' en 'voeren' in een zin los van elkaar worden geplaatst: "We waren voornemens om enkele versoepelingen door te voeren."

Het scharnierpunt is het woordje 'te'. Dat is de hakbijl voor scheidbare samengestelde werkwoorden. En dat is ook meteen het enige geval waarbij dit soort werkwoorden los van elkaar kunnen worden geplaatst. Komt er nog een woord tussen, dan begint het meteen slordig te worden: "We hoopten enkele versoepelingen door te kunnen voeren."

Maar het wordt het pas echt ongelukkig als het woordje 'te' wordt vervangen door een hulpwerkwoord of (o gruwel!) meerdere:

"We hoopten dat we enkele versoepelingen door konden voeren."

Of:

"We hoopten dat we enkele versoepelingen door konden gaan voeren."

Voor degenen onder ons die de Nederlandse taal minder goed beheersen - en dus in de doelgroep vallen voor het gebruik van taalniveau B1 - wordt zo'n zin hierdoor al snel onleesbaar. De lezer zal dan moeten weten dat de gescheiden woorden bij elkaar horen. Zo niet, dan wordt zoiets al gauw een zoekplaatje. Het wordt al een stuk eenvoudiger als er staat:

"We hoopten enkele versoepelingen te kunnen doorvoeren."

Een paar voorbeelden van dergelijke zinsconstructies uit de praktijk:

"In een persbericht zei de bewindspersoon zijn excuses aan te willen bieden voor zijn opmerking." De lezer kan zich afvragen: "Aan wie wil deze persoon zijn excuses bieden?" Makkelijker leesbaar is dit: "In een persbericht zei de bewindspersoon zijn excuses te willen aanbieden voor zijn opmerking."

"De cursisten hebben inmiddels ook een paar technieken uit kunnen proberen." Hier rijst voor de lezer de vraag: "Uit wat hebben de cursisten een paar technieken kunnen proberen?" De tekst wordt op een eenvoudige manier veel duidelijker: "De cursisten hebben inmiddels ook een paar technieken kunnen uitproberen."

En deze (ik kan het niet laten) uit de nieuwsvoorziening van de NOS: "Als het Europees Parlement op tijd het handelsakkoord tussen de EU en het VK goed wil kunnen keuren, moet er deze week een akkoord liggen..."

Ook fraai:

Het is nog niet bekend wanneer de werkzaamheden aan zullen gaan vangen...

De woordvoerder zegt dat het in dit stadium niet nodig is om op grote schaal mensen in te gaan enten...

Zoals de grootgrondbezitter onvermijdelijk de hardwerkende landarbeider uit zou buiten...

Maar het kan nog bonter:

Het secretariaat is de opmaak van de documenten aan aan het passen...

De media was ons er voor op aan het bereiden...

Wanneer de staat alle mogelijke middelen in heeft gezet en uit heeft geput, dan pas kan vast worden gesteld dat het proces eerlijk is verlopen...

Een omgeving waar liefhebbers samen kunnen komen...(!)

Afijn, voelt u wel?

Naar mijn ervaring doet de Rijksoverheid het in dit opzicht behoorlijk goed en wordt het communiceren op taalniveau B1 zorgvuldig opgepakt. Maar vooral de media laten hierin nogal eens een steekje vallen, om het nog zacht uit te drukken. Van journalistiek tot commercie, over de hele linie wordt dit soort slordigheden begaan. En wie hier de schoen past, trekke hem aan. Maar of iemand het zich aan zal trekken...

Wat denk je van dubbel meervoud ‘schoenen’?

Het is grappig om bij het eerste punt, over de komma in de zin, een komma te missen voor het woord 'omdat'.

Overal waar "hele" wordt geschreven waar "heel" bedoeld wordt.
'Een hele grote auto' is een complete en grote auto (hele heeft betrekking op auto, niet op grote).
'Een heel grote auto' is een enorme auto (heel heeft betrekking op grote).

Voor mij gaat het vooral om de zorg die besteed wordt aan de sociale omgang. Taal is daarvan een erg belangrijk deelaspect, ik vind het dan ook ronduit onbeschoft als ik zie hoe sommigen er maar op los kliederen, met het argument "wat ik bedoel valt er toch wel uit op te maken". Dat komt eigenlijk neer op "ik ben eventjes te lui om mijn zin netjes en precies op te bouwen, zie maar dat mijn bedoeling er uit wordt gehaald". Intellectuele luiheid van de bovenste (nuja, onderste, eigenlijk) plank! Goede communicatie is verzorgd, naar inhoud én naar vorm. Anders gezegd: het is de intentie die telt.

Verder valt het me op dat nieuwnedertalers dan misschien wel eens een steekje laten vallen, af en toe, maar wel erg hun best doen, en voor mijn part verdienen ze dan vooral steun en aanmoediging, eerder dan gemopper over een teedee-vaudt of een verkeerd geplaatste komma.

En ook, zoals reeds meermaals aangehaald, waarom importwoorden gebruiken als we een prima woord hebben van onszelf? Voor mij is "showroom" ergerlijk, omdat "toonzaal" gewoon duidelijker is - "room" kan net zogoed "zaal" beduiden als "kamer" - en "showroom" doelt normaliter op een zaal, niet op een kamer.

[citaat]Zoals je kunt zien, missen er een heleboel lestekens in die zin.[/citaat]
* de komma is nergens voor nodig
* "missen" is een Anglicisme
* "een heleboel", nuja, een handjevol, misschien

Beter:

Zoals je kunt zien ontbreken er nogal wat leestekens in die zin.

Deze is bijzonder courant bij de VRT, de Vlaamse overheidsomroep:
"Door een ongeval werd de weg XYZ123 afgesloten ter hoogte van Bommerskonten"
Welnee!
De weg werd afgesloten WEGENS of TENGEVOLGE VAN een ongeval
De weg werd afgesloten DOOR de bevoegde overheid of DOOR de hulpdiensten

De als/dan-fouten worden begrijpelijk wanneer je je realiseert dat 'meer als' grammaticaal juist is in het Fries en in bepaalde Nederlandse dialecten (ook in het Duits wordt immers 'mehr als' gezegd).

jullie menen het zeer goed. Wat mij vooral ergert, is bijvoorbeeld een vacature met spellingsfouten in, maar men vraagt perfect Nederlands van de kandidaat! .... een beetje vergelijkbaar met de reacties hierboven: jullie ergeren zich aan fouten van een ander die je zelf maakt! Let erop dat jullie zelf het juiste taalgebruik hanteren en schrijven !