Weder werd weer

Weer komt van weder, mee komt van mede. Overal waar een d volgt op een beklemtoonde klinker, met na de d een stomme e (in wetenschappelijke taal: sjwa), kan het gebeuren dat die d uitvalt. Dan versmelten twee lettergrepen tot één; in de taalkunde spreekt men van syncope. 

Moeder en ijdel

Het gebeurt niet alleen als de d achter een e staat, maar ook als hij achter sommige andere klinkers staat. Zo is het woord la samengetrokken uit lade, en broer uit broeder, ijdel uit ijl. Vaak verandert er, als zo’n d uitvalt, tegelijk iets in de betekenis. Die wordt minder plechtig. Zo klinkt broer veel alledaagser dan broeder. Maar de betekenisverandering kan nog veel verder gaan. Een moer is een stukje gereedschap dat een gat heeft en daardoor ooit wulpse associaties heeft gewekt met een vrouw, een moeder zelfs. Moeder werd moer.